Cao đương quy là gì? Có tác dụng gì với sức khỏe?

Cao đương quy là một vị thuốc có rất nhiều lợi ích cho sức khỏe: bổ huyết, điều hòa kinh nguyệt, chống ung thư,… Vậy cao đương quy là gì? Khi sử dụng chúng có cần lưu ý gì không? Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về những điều này trong bài viết bên dưới.

1/ Cao đương quy là gì?

Cao đương quy là sản phẩm chiết từ rễ của cây đương quy. Loài cây này có tên khoa học là Angelica sinensis (A.sinensis) họ hoa tán Apiaceae. 

Đây là một loại cây thảo, cao từ 40 – 80 cm, thân có màu tím, lá mọc so le, có cuống ngắn. Hoa đương quy có màu trắng hoặc vàng nhạt, mọc thành tán kép ở ngọn cây. Quả đương quy là quả bế, có màu nâu đen. 

Rễ đương quy hình trụ, dài 10 cm đen 20 cm, gồm nhiêu nhánh, màu vàng nâu, có mùi thơm đặc trưng, vị ngọt, hơi đắng. Trong rễ đương quy có nhiều thành phần hóa học có đặc tính dược lý nên rễ củ đương quy thường được sử dụng làm thuốc. 

2/ Cao đương quy có tác dụng gì với sức khỏe

2.1/ Chống ung thư

Chiết xuất polysacharid trong rễ đương quy có tác dụng chống ung thư, bao gồm ung thư vú, ung thư buồng trứng, ung thư gan, ung thư phổi và ung thư đại trực tràng.. Tác dụng này là do các hợp chất có trong đương quy có khả năng ức chế sự phát triển và di căn của các tế bào ung thư. Cụ thể:

• • Tăng cường hệ thống miễn dịch, giúp cơ thể chống lại các tế bào ung thư.
  • Ảnh hưởng đến quá trình tăng trưởng và phân chia tế bào bằng cách gắn kết với các tế bào ung thư và ngăn chặn sự tăng trưởng của chúng, làm cho khối u không phát triển và xâm lấn các tế bào lành.
  • Kích thích apoptosis, quá trình tự chết của các tế bào ung thư.
  • Ngăn chặn di căn của các tế bào ung thư.

2.2/ Làm lành vết thương

Rễ đương quy chứa các hợp chất có tác dụng chống oxy hóa, chống viêm và chống vi khuẩn. Các hợp chất này có thể giúp bảo vệ vết thương khỏi bị nhiễm trùng và thúc đẩy quá trình chữa lành. Ngoài ra, rễ đương quy còn chứa các hợp chất có tác dụng tăng lưu lượng máu đến vùng bị tổn thương. Điều này có thể giúp cung cấp oxy và chất dinh dưỡng cho các tế bào đang lành vết thương, giúp vết thương lành nhanh hơn.

2.3/ Bốc hỏa thời kỳ mãn kinh

Phụ nữ bước sang thời kỳ mãn kinh, cơ thể kém sản xuất estrogen khiến nồng độ hormone này giảm đi, cùng với sự giảm serotonin (chất dẫn truyền tín hiệu thần kinh có tác dụng điều chỉnh cảm xúc, tâm trạng) khiến chị em gặp nhiều vấn đề sức khỏe: bốc hỏa, mất ngủ, hay lo lắng vô cớ, đổ mồ hôi về đêm, đau khớp và đau cơ,… 

Chiết xuất đương quy được chứng minh hoạt động như một estrogen nội sinh trong cơ thể, đảm nhận vai trò của các estrogen bị thiếu hụt:

• • Điều hòa hormone, giúp giảm sự thay đổi hormone trong thời kỳ mãn kinh.
  • Tăng cường lưu thông máu, giúp giảm đổ mồ hôi về đêm.
  • Giảm căng thẳng và lo lắng, giúp cải thiện tâm trạng.

Thêm vào đó, nó cũng giúp duy trì và tăng mức lưu thông của serotonin, giúp giảm triệu chứng bốc hỏa. 

2.4/ Thúc đẩy lưu thông máu

Thành phần của đương quy có chưa acid nicotinic, Angelica sinensis diterpenes và Angelica sinensis polysaccharide có tác dụng lên cơ trơn và tăng sự giãn nở mạch máu, giảm tắc nghẽn mạch máu, giúp máu được lưu thông dễ dàng hơn. 

Ngoài ra, chúng còn  tác động lên hệ thống tuần hoàn bằng cách tăng cường chức năng tim mạch, giúp máu được bơm ra và lưu thông tốt hơn.

Tác dụng lưu thông máu của rễ đương quy giúp phòng ngừa các bệnh tim mạch, ức chế ngưng kết tiểu cầu, chống đông máu, kháng khuẩn, chống viêm,… 

2.5/ Làm dịu cơn đau bụng kinh

Ligustilide, butylidenephthalide và butylphthalide có tác dụng ianx cơ trơn và giảm co thắt tử cung, từ đấy giúp điều hòa chu trình kinh nguyệt và giảm các cơn đau bụng kinh.

Ngoài ra, tác dụng tăng lưu thông máu đến tử cung và tác dụng cải thiện tâm trạng, giảm lo lắng của đương quy cũng góp phần làm giảm các cơn đau bụng kinh.

Một nghiên cứu vào năm 2004 cho thấy, 39% phụ nữ dùng nước sắc đương quy 2 lần /ngày đã giảm tình trạng đau bụng và chu kỳ kinh nguyệt trở về bình thường. 

2.6/ Giảm viêm khớp

Tác dụng giảm viêm khớp của cao đương quy được giải thích bởi 3 thành phần:

• • Axit ferulic: giúp điều trị viêm xương khớp bằng cách giảm viêm và kích thích sự phát triển của tế bào sụn. Axit ferulic làm giảm mức độ interleukin IL-1beta và yếu tố hoại tử khối u TNF-alpha, hai chất gây viêm có liên quan đến viêm xương khớp. Axit ferulic cũng làm tăng biểu hiện gen SOX9, một loại protein giúp duy trì sức khỏe của tế bào sụn.
  • Angelica sinensis polysacarit: giúp ngăn ngừa thoái hóa khớp bằng cách kích thích sản xuất yếu tố tăng trưởng giống insulin 1 (IGF1). IGF1 là một loại protein giúp thúc đẩy sự phát triển và sửa chữa các mô. Angelica sinensis polysacarit cũng có thể làm tăng biểu hiện gen thụ thể IGF1, giúp các tế bào sụn tiếp nhận IGF1 tốt hơn.
  • Một hợp chất khác được tìm thấy trong đương quy có thể giúp thúc đẩy quá trình lành vết thương và tái tạo xương. Hợp chất này làm tăng sự phát triển của nguyên bào xương, một loại tế bào tạo xương mới và lắng đọng axit hyaluronic (giúp bôi trơn khớp).

2.7/ Chống oxy hóa 

Hai hoạt chất có tác dụng chống oxy trong đương quy là Angelica sinensis polysaccharide (ASP) và Angelica sinensis diterpenes. Chúng chống lại oxy hóa theo 3 cách: giảm sản xuất các gốc tự do gây hại cho tế bào,  tăng cường hoạt động của các enzyme chống oxy hóa và bảo vệ màng tế bào khỏi bị tổn thương do oxy hóa.

Với tác dụng này, sử dụng đương quy giúp cơ thể ngăn ngừa mắc các bệnh: tim mạch, ung thư, Alzheimer,…

2.8/ Kháng khuẩn

Bạch chỉ có đặc tính kháng khuẩn tốt, đặc biệt trên một số loại: 

• • Clostridium difficile ( C. diff ): Gây ra các bệnh đường ruột: tiêu chảy, viêm đại tràng giả mạc.
  • Clostridium perfringens: Gây viêm dạ dày ruột, nhiễm trùng máu, viêm túi mật,…
  • Enterococcus faecalis: Gây các bệnh nhiễm trùng: nhiễm trùng ổ bụng, nhiễm trùng vết mổ, viêm đường tiết niệu,…
  • Peptostreptococcus kỵ khí: gây nhiễm trùng vùng hầu họng, nhiễm trùng hô hấp dưới, viêm nội tâm mạc, áp xe cạnh van tim,…
  • Nấm Candida albicans: Gây nhiễm trùng da, tóc, móng, nhiễm trùng âm đạo, nấm miệng, tưa lưỡi,….

3/ Bài thuốc từ cao đương quy

3.1/ Bài thuốc chữa thiếu máu, cơ thể suy nhược, đau bụng kinh, kinh nguyệt không đều (Bài thuốc Tứ vật thang)

Chuẩn bị:

• Đương quy: 12g
• Bạch thược: 8g
• Thục địa: 12g
• Xuyên khung: 6g
• Sắc với 600ml nước đến khi chỉ còn 200ml nước.

Chia 3 lần, uống trong ngày.

3.2/ Bài thuốc chữa các chứng lạnh, cơ thể suy nhược, các triệu chứng thời kỳ mãn kinh (Bài thuốc Bát vị dao tán)

Chuẩn bị: 

• Đương quy, bạch truật, bạch thuật, bạch linh, sài hồ, bạc hà, chích thảo: mỗi vị 4g
• Đơn bì: 2.8g
• Chi tử: 2.8g

Sắc uống trong ngày

3.3/ Bài thuốc chữa rong kinh, rong huyết, có thai ra máu hoặc sảy thai ra máu không dứt (Giao ngải thang)

Chuẩn bị: 

• Đương quy: 12
• Sinh địa: 12g
• Bạch thược: 16g
• Xuyên khung: 8g
• A giao: 8g

Sắc nước uống, ngày 1 thang chia uống 2 lần

3.4/ Bài thuốc chữa ra mồ hôi trộm, đêm mất ngủ, ăn ít, hơi thở ngắn

Chuẩn bị: 

• Đương quy (rửa rượu): 20g
• Thục địa (nướng): 12g
• Liên nhục (sao): 12g
• Bạch thược (sao mật): 12g
• Nhân sâm (sao): 6g
• Phục thần: 6g
• Đan sâm (rửa rượu): 4g
• Mẫu đơn (sao rượu): 4g
• A giao (sao phồng): 4g
• Cao quy bản: 10g
• Ngũ vị (sao mật): 15 hạt

Sắc uống

3.5/ Bài thuốc bổ tỳ vị, chữa bệnh suy yếu

Chuẩn bị:

• Đương quy: 40g
• Thục địa: 12g
• Bạch truật (tẩm sữa sao): 8g
• Nhục thung dung (tẩm rượu nướng): 4g
• Ngưu tất: 2g

Sắc uống

3.6/ Bài thuốc chữa ung thư đường tiêu hóa, ung thư vú, ung thư tử cung trong giai đoạn đầu của bệnh

Chuẩn bị: 

• Đương quy: 10g
• Bạch thược: 10g
• Vân mộc hương: 3.3g
• Phụ tử chế: 16.5g
• Đinh hương: 3.3g
• Đường: 10g

Lượng phụ tử chế được đun riêng với nước trong 2h (bỏ phụ tử vào nước đã sôi và đun sôi tiếp). Nước sắc thu được, cho thêm nước sôi để được 300ml và cho những nguyên liệu còn lại vào đun sôi thêm 30 phút. 

Lọc qua rây

Chú ý: không dùng dụng cụ bằng kim khí và đồ sành sứ.

3.7/ Bài thuốc chữa viêm đường sinh dục tiết niệu do ký sinh trùng Trichomonas vaginalis

Chuẩn bị: 

• Đương quy: 19g 
• Bạch thược: 6g 
• Xích thược: 6g 
• Đỗ trọng: 10g
• Sinh địa: 10g
• Trần bì: 3g
• Hoạt thạch: 12g
• Bối mẫu: 12g 
• Xuyên khung: 6g

Cho tất cả dược liệu trên cho vào bình, ngâm với 400ml rượu trắng 40o, ngâm ít nhất 1 tuần.

Ngày uống 2 lần, mỗi lần 20ml

4/ Lưu ý khi sử dụng cao đương quy

Đương quy có rất nhiều lợi ích đối với sức khỏe. Tuy nhiên trước khi sử dụng bạn nên đối chiếu với 5 lưu ý dưới đây để tránh xảy ra những tác dụng không mong muốn:

• • Chỉ nên dùng 6-12g đương quy mõi ngày và không dùng các sản phẩm chứa cao đương quy quá 6 tháng liên tiếp. Vì nó sẽ gây ra một số tác dụng không muốn như: làm da nhạy cảm với ánh sáng mặt trời, viêm da, đầy hơi, huyết áp cao,…
  • Trước khi sử dụng các sản phẩm có thành phần cao đương quy, cần hỏi ý kiến bác sĩ, dược sĩ nếu bạn đang sử dụng các thuốc nội tiết khác như estrogen, progesterone, thuốc tránh thai, tamoxifen hoặc raloxifene,…
  • Không dùng cho phụ nữ đang trong thời kỳ kinh nguyệt, người hay chảy máu. Do đương quy làm giãn thành mạch, làm tăng lượng máu mất ra ngoài.
  • Phụ nữ có thai và cho con bú không nên sử dụng đương quy.
  • Một số dạng bào chế như rượu thuốc, tinh dầu cần pha loãng với nước trước khi sử dụng để tránh uống quá liều.

5/ Ngọc Mỹ Đan Extra sản phẩm từ cao đương quy

Thành phần: Trong 1 viên nang Ngọc Mỹ Đan Extra chứa:

• Chiết xuất nhau thai cừu: 20mg
• Cao Maca: 100mg
• Soyisoflavon: 80mg
• Chiết xuất sâm cau: 80mg
• Đông trùng hạ thảo: 80mg
• Cao linh chi: 80mg
• Cao đương quy: 50mg
• Dầu gấc: 10mg
• Vitamin E: 5mg
• Tá dược: vừa đủ 1 viên

Cao đương quy trong Ngọc Mỹ Đan Extra Cùng với sự hỗ trợ của những thành phần quý khác: Isoflavon từ mầm đậu nành, sâm Maca, nhau thai cừu giúp:

• Tăng cường nội tiết tố nữ Estrogen

• Cải thiện các triệu chứng mất ngủ, bốc hỏa, cáu gắt, đổ mồ hôi về đêm, rối loạn kinh nguyệt.
• Tăng cường sinh lý, tăng ham muốn
• Chống lão hóa, giúp da luôn căng mịn, tràn đầy sức sống.

Hy vọng những thông tin mà chúng tôi cung cấp ở trên có thể giúp bạn có thêm những kiến thức bổ ích về cao đương quy và biết cách sử dụng chúng an toàn.